1994 yılında Barselona’da Ricard Robles, Enric Palau ve Sergi Caballero tarafından kurulan müzik, yaratıcılık ve teknoloji festivali Sónar’ın bu yıl İstanbul’da 28-30 Nisan tarihleri arasında gerçekleşti. İstanbul’da 7. kez Zorlu PSM’de %100 Music’in katkılarıyla gerçekleştirilen Sónar Istanbul’da BtcTurk’ün ana sponsorluğundaki yaratıcılık ve teknoloji platformu Sónar+D Istanbul’un bu yıl yapay zekâ ve teknolojinin insan üzerindeki etkileri ile Web 3.0, NFT sonrası ekosistem ve blockchain teknolojileri üzerine odaklanan yoğun maratonu dün tamamlandı.
Sónar+D Istanbul programında paneller, konuşmalar, atölyeler, masterclass’lar, marketplace, AV gösterimleri yer aldı. Ayrıca etkinlik serileri katılımcılarını karşılarken açık çağrı ile seçilen projeleri de Sónar Screen ve marketplace’de sergileyerek yepyeni ve ufuk açan fikirlere alan açtı.
Yaratıcılık ve teknoloji platformu Sónar+D Istanbul, bu yıl yeniliğin yeni alanları olan yapay zekâ ile Web 3.0’ü ele alarak her iki temayı odağına alan paneller, masterclass’lar, VR enstalasyonları ve müzikle teknolojinin birleştiği canlı performanslarla katılımcılarına çok boyutlu bakış açıları sunarak yeniden yepyeni yolculuklara çıkardı.
NFT Biennal, VR ve Metaverse Deneyim alanına ise ilgi oldukça yüksekti. Katılımların yoğun geçtiği paneller ise yepyeni alanlara olan ilginin açıkça göstergesiydi. Sanatı teknolojiyle birleştiren festivalin yapay zekâ, NFT, metaverse, Web3 ve blokzincir kısımlarına odaklanan konuşma serileri merakla karşılandı. Dönüşümün başlangıcında olduğumuzu hissettiren ve buna katılımcılarını hazırlayan, her etkinlik ayağıyla sorulara cevap bulmaya çalışan Sónar+D Istanbul önemli bir eksiği kapatmış oldu. Gelin etkinliklere biraz daha yakından bakalım.
Liam Young‘dan Usta Yorumu: Planet City
Tasarım ve kurgu arasındaki yolculuğu yöneten, hem yerel hem de global ölçekli teknolojik gelişmelere yön vererek olağanüstü görseller sunduğu filmleriyle de adından bahsettiren Avustralya doğumlu Amerikalı yönetmen Liam Young, sanat ve teknoloji arasındaki bağı yorumladığı etkileyici konuşması ve ustaca ele alınmış Planet City enstalasyonu ile Sónar+D Istanbul’da izleyecileri oldukça etkiledi. Programda yer alan iki masterclass’ta, panelde konuşmacı olan DJ ve yazar Elijah ile sanat ve teknoloji arasındaki yaratıcı bağı inceleyen Andreas Refsgaard’ın hem farklı bakış açıları sunan konuşmaları hem de yarattıkları görsel dünya, katılımcıları yepyeni düşüncelere doğru keşfe çıkardı.
AI İcad Edildi, Mertlik Bozuldu Mu?
Levent Erden moderatörlüğünde gerçekleşen “AI İcad Edildi, Mertlik Bozuldu Mu?” adlı panelde, Lalin Akalan, Erdil Yaşaroğlu ve Başar Başaran konuşmacı olarak yer aldı. Erden, yapay zekânın ileride “insanlığı ele geçireceği” korkusunun yersiz olduğunu vurguladı. Teknolojinin, insan hayatını kolaylaştırıcı özelliğinin altını çizdi. Yapay zekâ eksenin ilerleyen panelde konu son günlerin trend olayı, kısa sürede milyonlarca kullanıcıya ulaşan ChatGPT’ye geldi. Erdil Yaşaroğlu, ChatGPT’nin henüz internetteki verilerden faydalandığını, doğru bir düşünme ve yazma mekanizmasından henüz uzak olduğunu, ancak çok işlevli bir şekilde ilerlediğini ve yaratıcı şeyler yazabildiğini vurguladı. Şu an için yazılı versiyonda, emekleme sürecinde olduğunu söyleyerek ileride konuşan versiyonuyla da karşılaşabileceğimizi söyledi. Başar Başaran, Chat GPT’nin yazı ve yapay zekânın sanatla bağlantısı üzerinde durdu. Yapay zekânın sanatı mükemmelleştirdiği noktada onu aslında yok ettiğini, sanatın kusurlarıyla etkileyici olduğunu söyledi. Lalin Akalın, uzun yıllardır takip ettiği yapay zekâ alanında çok daha ilerisini şimdiden kurguladığını belirtti. ChatGPT’ye yaptıkları bu panel hakkında bir hikâye yazmasını direktif veren Akalın, karşılaştığı hikâyedeki yaratıcılıkla sanat üretiminin nereye evrileceğini de kanıtlamış oldu. Hikâyede yaratılan, bir yapay zekânın kurguladığı distopya, ChatGPT’nin özgün yanını da vurguladı.
Yapay Zekâ, Araç mı Amaç mı?
Antonia Folguera, Andreas Refsgaard, Tupac Martir ve Sofia Crespo‘nun konuşmacı olduğu “Yapay Zekâ Sanatında Günümüz“ başlıklı panelde sanatçıların yapay zekâdan sanatçıların nasıl etkilendiği üzerinde duruldu. Her sanatçı yapay zekanın yaratım süreçlerine nasıl dahil olduğunu anlattı. Yapay zeka yepyeni bir alan olarak sanata ve sanatçılara yeni bir alan açıyor. Bu eserleri NFT ve blokzincir teknolojisiyle birleştirmek onlar için oldukça heyecan verici bir süreç ve yepyeni bir alan. Sanatçılar bu panelde yapay zekanın getirdiği imkânları nasıl öğrendiklerini, nasıl haberdar olup sanatına hangi noktada dahil etmeye karar verdiklerine değindi.
Değişimin Adı: Web 3.0
Gelişen teknolojilerin yaratıcı süreçler ile kesişimlerini, Web 3.0’ı, yükselen NFT dalgası ardından bulunduğumuz noktayı ve DAO’ları (merkeziyetsiz otonom organizasyonlar) odağına alan “Web 3.0: Neredeyiz?” (Web 3.0: Where Are We) başlıklı panelde ise, sürdürülebilir teknolojileri müzik ile harmanlarken sosyal medya aracılığıyla bir kariyer inşa eden DJ ve yazar Elijah, müzik ve teknolojinin Web 3.0’daki potansiyelini DAO’lar ve komünite inşası alanlarında inceleyen, Friends with Benefits ve Refraction DAO’ları kurucu üyelerinden Kaitlyn Davies, Web 3.0, yapay zekâ ve Metaverse kavramlarının müzikle bağlantısını ve aralarındaki etkileşimi araştıran Water & Music kurucu üyesi Katherine Bassett gibi başarılı isimler programda konuşmacı olarak yer aldı.
Yepyeni Beceriler: Atölyeler…
Sónar+D Istanbul programı kapsamında Algorave Istanbul tarafından gerçekleştirilecek Berke Baramuk ile “SonicPi Kullanarak Canlı Kodlama Yöntemiyle Müzik Üretimi”, Kerem Altaylar ile “P5JS Kütüphanesi ile Yaratıcı Görsel-İşitsel Kodlama Atölyesi” ve Uzak ile “Touchdesigner Aracılığıyla Sese Tepki Veren Görseller Oluşturma” atölyelerinde ise katılımcılar kod bazlı sistemlerle görsel-işitsel eserlerin üretim aşamalarını ve süreçlerini deneme fırsatı buldular.
Sónar+D Istanbul 2023 Tamamlandı
Deneyim alanları, VR tasarımlar, çeşitli enstalasyon ve oyunların yer aldığı marketplace’in de oldukça yoğun ilgi gördüğü Sónar+D Istanbul 2023, bu yıl da teknoloji ve müzik ekseninde özellikle dijital sanatın vardığı en aktüel gelişmeleri paneller, konuşmalar, atölyeler, masterclass’lar ve AV gösterimleri aracılığıyla katılımcılarına aktararak yeniden benzersiz ve ufuk açıcı deneyimler sunmuş oldu.
