Sanatçıların, para ile ilişkileri iyi değildir. Doğru fiyatlandırmayı bilmeyiz, yarattığımız işler duygusal bağ kurarız bu yüzden onları satarken zorlanırız hatta çoğu zaman bir sanat ürününü yaratırken, satmak fikri aklımızın ucundan bile geçmez. Bu yüzden genelde galerilerin ya da menajerlerin yardımına ihtiyaç duyarız.
Peki Nft dünyasında durum aynı mı? Kısmen değil… Son zamanlarda ortaya çıkan Nft galerileri ya da Nft uzmanlarının (birçok sanatçının hâlâ teknolojiyle arasındaki mesafeyi ortadan kaldıramadığından, Nft uzmanlığının artık yeni bir meslek olduğu gerçeğini de kabul etmek lazım) desteği dışında bu fiyatlandırmayı kendi başlarına çözmeleri gerekti.
Çoğu artist kariyerine Nft sanat ürünleri üretmek için başlamadı (günümüzde farklı alanlardaki kariyerlerini bırakıp, Nft dünyasına yönelenler hariç) çünkü Nft dünyası son 1-2 yıldır hayatımızda yer edinmeye başladı. Ve çoğu artıştın motivasyonu ilk etapta ekonomik rahatlamaydı. Ve bunda başarılı da oldular. Ekonomik rahatlamanın ardından, yaratıcılıklarında sınır olmadığını hatırladılar ve ürettikçe ürettiler, işlerini Nft platformlarında listeledikçe listelediler. Ve sonrasında “tebrikler, ürününüz satıldı” mailini beklemeye başladılar.
Ama sonra birkaç aydır bu mailin mali değerinde büyük bir düşüş görüldü.
Dünya genelindeki kontrolden çıkan enflasyon fırtınası, yavaşlayan küresel büyüme, savaş, enerji krizi vb… tüm global sıkıntılardan kripto marketi de nasibini aldı ve kriptonun bir nevi çocuğu olan Nft dünyası ve akabinde Nft artistleri de bu durumdan büyük oranda etkilendi. Kripto para birimlerinin fiyatlarındaki dalgalanmaların Nft’lerin değerini etkileyeceğini beklemek mantıklıydı ve etkiledi de. Ancak, kripto piyasasındaki hareketlilik ile Nft fiyatlarındaki değişiklikler arasında düz bir çizgi arıyorsak, doğrudan bir neden ve sonuç bulmak giderek zorlaşıyor. Ama fark ettiğim şu ki; çevremdeki birçok artist kripto pazarındaki düşüşten dolayı panikleyerek Nft marketlerindeki işlerinde büyük bir indirime girişti. Fakat aynı kişiler, somut işlerindeki fiyatlandırmalarda bir değişiklik yapmadı.
Bu durum bazı sanatçıların, Nft dünyasına o kadar saygı duymadığını bana gösterdi. Nft dünyasına ilk girdiklerinde, bu oluşumun geçici bir süreç olacağını düşünüyorlardı. Geleceğin çoktan başladığını kabul etmeden, sadece para kazanmak ve ön yargılarından emin olmak adına, işlerini list´leyenlere kripto marketindeki düşüş, kendilerini haklı görme şansını yarattı. Eğer kripto marketinde şu andaki düşüş yaşanmasaydı, tavırları ne olurdu merak ediyorum.
Diğer tarafta ise, birçok artist bu düşüşü bir avantaj olarak gördü. Ve daha çok ürün listelemeye girişti. Benim için de durum aynıydı. Ocak ayında ilk listelememi yaptığımda yaklaşık olarak 200$ ödeme yapmışken, son listelememe yaklaşık 30$ ödemiştim. Fakat matematiği doğru yaptığımızda, Nft ürünün satışından elde edilecek değer aynı olmuyordu. Kripto piyasasının kış öncesindeki en parlak dönemindeki bir Nft ürünün değeriyle, aynı ürünün bugünkü değeri arasında yaklaşık %70 oranında bir fark var. Negatif olarak! Bu durumun sanatçının motivasyonunu olumsuz olarak etkilediği bir gerçek. Peki haber kanallarının bu durum hakkındaki yorumları neydi?
-Coinbase, hem satış hacmi hem de fiyatlar açısından NFT’ler ve kripto arasında çok az korelasyon gösteren verilere atıfta bulundu.
-Öte yandan Cryptonews, mevcut kripto piyasası paniği ile düşen NFT fiyatları arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu belirtti.
-CNBC TV18 ortada kaldı: NFT’lerin bazen temel kripto para birimlerinin hareketini izlediği sonucuna varıyor, ancak her zaman değil.
Her üç yayın da (en güvenilir uzmanlarla birlikte) bu sureci açıklayabilecek birkaç şey üzerinde hemfikir:
• Piyasalar henüz yeni.
• İki pazarın ayrılması daha da yeni ve henüz tamamlanmadı.
• İkisi de ilk uzun ayı piyasasına (bear market) birlikte katlanıyorlar.
Amerika´da yaşayan bir Nft koleksiyoneriyle konuşmamda ise ortaya çıkan sonuç şuydu: koleksiyonerler bunun bir geçiş süreci olduğunu düşünüyorlar. Sonbaharın gelmesi ile yeni bir hareketlenme olacağını bekliyorlar. Bence bunda dünyanın büyük şirketlerinin Nft pazarına girme planlarının etkisi büyük.
Sonuçta, kripto fiyatları ve NFT değerleri arasındaki ilişki karışıktır, ancak mevcut kripto kışı nihayet çözüldüğünde resim muhtemelen daha net hale gelecektir. Ben hala Nft´ye olan beklentimi yüksek tutuyorum. Gelecek olan büyük hareketlilik için daha fazla üretmek ve daha fazla list´lemekte fayda var. Biz sanatçılara düşen ise; beklemek ve görmek.
Ümit Sural – Barcelona / 2022
